Dit is een boek waar je wat van kan leren, maar wat ook relaxt is om te lezen. Steven Levitt en Stephen Dubner proberen je steeds te verrassen met praktijkvoorbeelden van hoe we niet zo rationeel blijken te zijn als we denken. Dat wist ik al van Freakonomics en Super Freakonomics. Het verschil met het boek Think Like a Freak is dat hierin ook daadwerkelijk handvaten aangerijkt worden om te voorkomen dat je in je eigen biases trapt (voor biases is niet echt een lekker Nederlands woord). Ik heb dit boek in 2017 gelezen en ben in de tussentijd gerust nog gevallen voor allerlei biases, want zo werkt het natuurlijk wel: het beetje informatie uit dit boek vecht tegen diepgewortelde gewoontes en de gevolgen van jaren evolutie van je brein. Toch zitten er allerlei interessante lessen in het boek. Degene die specifiek bij mij resoneerde staan hieronder:
Boeknotities
1 Wat betekent het om als een freak te denken?
p.15: Als je weet wat je moet meten, en hoe je dat moet doen, dan maak je de wereld een stuk simpeler
p.21: Schaam je niet voor wat je nog niet weet
– Als je het durft te zeggen wanneer je iets niet weet kun je daar enkel van leren.
– Zoals Jocko Willink ook aangeeft in Extreme Ownership: je bent juist dom als je geen vragen stelt.
– Of Chris Sacca in het boek van Tim Ferriss: Tools of Titans: Stel de overduidelijke vragen. Cultiveer geest van een beginner.
2 De drie moeilijkste woorden in de Engelse taal
Of: de vier moeilijkste woorden in de Nederlandse taal
p.22: I don’t know! – Ik weet het niet!
p.28: Toegeven dat je iets niet weet is beter dan het fout hebben
– Althans voor het individu
p.30: Stop je morele kompas weg als je proberen probeert op te lossen
– Je morele kompas is een grote vijand als het aankomt op leren.
– Het laat je denken dat je een antwoord al zeker weet, en;
– dat je genoeg van een onderwerp weet om het niet verder te onderzoeken.
p.33: Hoe complexer een probleem, hoe moeilijker het is om feedback te verzamelen
– In een complex probleem zijn de gevolgen van je acties minder duidelijk, oftewel:
– Hoe complexer een probleem, hoe minder duidelijk de resultaten waar je op moet letten.
p.38: Met behulp van experimenten wordt de wereld de ultieme zandbak
– Een zandbak waarin je nieuwe ideeën kunt uitproberen, nieuwe vragen kunt stellen en de heersende orthodoxie kunt uitdagen.
– Gebruik de wereld op die manier, in plaats van te vertrouwen op onderbuikgevoel, moreel kompas, of hoe je eerder beslissingen gemaakt hebt.
p.42: Volg ‘ik weet het niet’ op met: ‘maar ik kan het wel uitzoeken’
– Cultiveer je nieuwsgierigheid!
3 Wat is jouw probleem?
p.44: Zorg ervoor dat je het daadwerkelijke probleem oplost
– Los op wat je op wilt lossen, en niet de ruis om het probleem heen die toevallig je aandacht trekt, of wat leuker is om op te lossen.
p.52: Door problemen te herdefiniëren zijn nieuwe oplossingen mogelijk
– Door een probleem anders op te stellen kun je wellicht oplossingen gebruiken die wel in je gereedschapskist zitten. In plaats van dat je de oplossing nog moet bedenken.
p.53: Atleten blijken tot meer in staat dan ze denken
– In een experiment reden fietsers tegen hun eigen avatar: de snelste ronde die ze eerder gereden hadden. Wat ze niet wisten was dat de onderzoekers deze avatars iets sneller gemaakt hadden. Toch konden de atleten hun avatar bijhouden.
– Atleten (en uiteindelijk mensen in het algemeen) worden tegengehouden door arbitraire grenzen. Een set van 10, of een afstand van 10km geeft een mooi getal, dus vermoeien we bij 8-9, terwijl we anders misschien wel 12-15 gered zouden hebben.
4 De waarheid zit in de wortels (net als bij een slechte haarverfbeurt)
p.58: Ga op zoek naar de grondoorzaak van een probleem, en pak dat aan
– Als je afgeleiden van een probleem oplost, dan zullen de problemen blijven komen.
– Zoek dus uit of je het werkelijke probleem aan het oplossen bent of niet.
5 Denk als een kind
p.71: Denk als een kind
– Als kind heb je weinig kennis van de wereld, dus ben je inherent nieuwsgierig en nog vrij van biases. Je ziet de wereld hoe die werkelijk is.
p.71: Pas op: nieuwe ideeën lijken altijd beter
p.73: Deel een groot probleem op in kleinere
– Een groot probleem vereist een grote oplossing, dus dat is complex.
– Als je een probleem opdeelt kun je voortgang maken door steeds een deel van het probleem aan te pakken.
p.74: Wees niet bang om het overduidelijke te vragen
– Stel de vraag die de ander niet durft te stellen (en waarschijnlijk ook heeft!)
p.75: Maak dingen zo simpel mogelijk, maar niet simpeler dan dat
– Simpliciteit en niet complexiteit is een deugd.
6 Het is als het geven van snoep aan een baby
p.88: Kijk naar wat mensen doen, niet wat ze zeggen
– Dan kom je er achter wat mensen drijft: waar hun voorkeuren liggen. Er kan een enorm gat zitten tussen wat men zegt en wat blijkt uit hun gedrag. (Ook bij jezelf!)
p.90: Kuddegedrag motiveert mensen meer dan financiële prikkels
– Het bepaalt letterlijk alles wat mensen doen: wat we eten, wat we kopen, wat we stemmen etc.
p.104: Waarom het zo lastig is om mensen te stimuleren tot bepaald gedrag
– Mensen zijn altijd slim genoeg om een beloning zo makkelijk mogelijk te verkrijgen.
– De mensen waarvan je het gedrag het liefst wilt veranderen zijn juist de mensen die niet graag (door jou!) worden veranderd.
– Het gedrag wat je wilt veranderen is niet op de langere termijn gelijk.
p.105: Pas de manier waarop je stimuleert aan op hoe men daarop reageert
– Hoe mensen reageren op een stimulans zal je verrassen en frustreren. Leer daarvan en probeer iets anders.
– Zoek naar wat mensen drijft en wat voor jou goedkoop is.
p.105: Ga er niet vanuit dat mensen vanzelf het juiste doen
8 Hoe overtuig je mensen die niet overtuigd willen worden?
p.130: Je discussiepartner heeft de enige stem die telt
– Als je iemand wilt overtuigen, onthoud dan dat jouw argument waterdicht kan zijn, maar als het niet resoneert bij de ander, dan kom je alsnog nergens.
p.133: Erken minstens de sterke punten van je tegenstander
– Als je niet luistert naar de ander dan zal diegene ook geen discussie willen voeren.
– Bedenk: de ander kan net zo goed gelijk hebben, of de waarheid kan in het midden liggen.
p.136: Gebruik een verhaal om de ander te overtuigen
– Een goed verhaal bevat een verloop van tijd om onveranderlijkheid of juist verandering aan te duiden.
– Een verhaal geeft de ketting van oorzaak-gevolg die leidt tot een resultaat.
– Het maakt gebruik van data, statistisch of in andere vorm om een gevoel van omvang te creëren.
9 Het voordeel van stoppen
p.144: Je middelen zijn eindig
– Verspil je middelen niet aan een blindganger (waar je mee kunt stoppen), want anders hou je niets over om de problemen van morgen op te lossen.
p.147: Maak ruimte om te kunnen falen
– Demoniseer falen niet, want dan zullen mensen het koste wat het kost vermijden, ook al is het een tijdelijke terugslag of waardevolle feedback.
p.149: Doe een pre-mortem
– Zoek van tevoren uit wat er mis kan gaan, voordat het te laat is.
Support
Als je het boek zelf wilt lezen en mij wilt steunen, maak dan gebruik van onderstaande link om het boek te bestellen: